Brokoli Latince Adı: Brassica oleracea italica Familya: Brassicaceae Diğer İsimleri: İtalyan karnabaharı, Karnabahar azmanı Genel özellikleri:

Botanik Bilgisi: Turp ailesindendir. Gövdesi 5-10 cm kalınlığında, boyu ise 30-50 cm kadardır. Yapraklar gövdeye uzunbir sapla bağlanırlar. Renkleri yeşil veya yeşilimsi gridir, üzerleri mumludur. Brokolinin başının çapı 5-25 cm, ağırlığı 100-400 gr kadardır. Bu kelle kısmı kesilirse, yaprak koltuklarından üzerleri çiçek tomurcukları bulunan etli sürgünler çıkarak çabucak gelişir. Brokoli diye yediğimiz işte bu çiçek taslakları ve çiçek saplarıdır. İki çeşidi vardır, biri karnabahara benzeyen baş brokoli veya karnabahar brokolisi, diğeri ise sürgün brokoli denen yeşil çiçekli salkımlı olanıdır. Brokoli çeşitleri rengine göre beyaz başlı, mor başlı,yeşil başlı diye üçe ayrılır. Meyvaları bakla biçimindedir. Her baklada 5-15 adet tohum bulunur. Tohumlar ilk baharda fideliklere ekilerek 4-7 haftada 10 cm civarında fideler haline gelince yaz ortalarında tarlaya ekilir. Brokoli başları çiçek açmadan önce toplanmalıdır yoksa değerini yitirir.

Ana Vatanı: Bilinmiyor
Yetiştiği bölgeler: ABD ve Güney Avrupa
Tarihçe: Roma imparatorluğu döneminde Akdeniz sahillerinde çokca yetiştirilmekteydi.
 

Etki ve Kullanım:
Genel olarak prostat, 40-50 yaşları arasındaki erkeklerin % 43'ünde görülmekte, 50 yaş ve yukarısında %60 lara kadar çıkmaktadır. Dünya sağlık teşkilatının verilerine göre 185.000.000 erkek bu rahatsızlıktan şikayet etmektedir. Prostat büyümesin sebebi olarak bir çok teori öne sürülmektedir. Bunlardan en önemli iki tanesi beslenme ve hormonal düzenle ilgilidir. Beslenme her ne kadar önemli bir hipotez ise de, testosteron hormonunun bu rahatsızlığa neden olduğu teorisi ağırlık kazanmaktadır. Erkeklerin testislerinde (haya) oluşan testosteron hormonu (TH), belirli yaşlardan sonra prostat bezine (kestanecik) ulaşamamaktadır. Prostat bezinin salgılama görevini yapabilmesi için TH 'na ihtiyacı vardır. TH 'nun prostat bezine ulaşamaması sonucunda prostat bezi büyümeye başlamaktadır. Bu büyüme sonucunda prostat bezi idrar kanallarına baskı oluşturarak belirli şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bunlar ; sık sık idrara çıkma (geceleri dahil), idrarını tutamama, idrar yaparken zorlanma, idrar yaparken çatallanma, idrar yaparken yanma, idrar torbasını tamamen boşaltamama (miksiyon), idrar yaptıktan sonra damlama gibi olgulardır.

 

Bu şikayetler doğrultusunda idrar kesesi her defasında tam boşalamadığından bakteriyel enfeksiyonlara da neden olabilmektedir.Bunun sonucunda da idrar yolları enfeksiyonunları bu rahatsızlığa paralel olarak gelişmektedir. Prostat büyümesinin neden olduğu olumsuz etkilerden bir tanesi de erkekte cinsel isteksizliğe ve iktidarsızlığa neden olmasıdır. Cinsel isteksizlik, prostatitis hastalarında da ortak bir olgudur.

 

Prostat enfeksiyonunun iki şekli olduğu tıp otoriteleri tarafından savunulmaktadır. Bunlardan birincisi bakteriyel prostatitis (bakteriyel prostat enfeksiyonu), ikincisi ise non-bakteriyel prostatitis (bakteriyel olmayan prostat enfeksiyonu) dur. 1998 yılında bir grup Amerikalı ve Kanadalı bilim adamı, 1 Aralık 1998 tarihinde Journal of infectious Urology dergisinde yayınladıkları makale de bakteriyel olmayan prostat enfeksiyonunun gerçekte bakteriyel prostat enfeksiyonu olduğunu kanıtlamışlardır. Bakteriyel-Biyofilm teorisi ile açıkladıkları bu prostat enfeksiyonunu tedavi etmek daha da zor görünmektedir. Genel olarak prostat enfeksiyonunu antibiyotiklerle tedavi etmek çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Bunun nedeni de antibiyotiklerin, prostatın içine kadar girememesidir. Genel olarak bir enfeksiyonun başarı ile tedavi edilebilmesi için bağışıklık sistemininin de güçlü olması veya güçlendirilmesi gerekmektedir.

 

Brokoli, içerdiği bazı indol derivatları ve mediyatörler vasıtasıyla biyosentez mekanizmasını harekete geçirerek testosteron hormonunun prostata ulaşmasını sağlamaktadır. Böylece prostat normal salgılama fonksiyonlarını yavaş yavaş yerine getirmeye başlamaktadır. 21 günlük brokoli kürü neticesinde iyi huylu prostat hastaları daha 2-3 gün içerisinde idrara bağlı şikayetlerinin nasıl azaldığını görebilmektedirler. Brokoli Kürünü yapan erkeklerin hemen hemen hepsi cinsel isteksizliklerinin önemli ölçüde ortadan kalktığını söylemektedirler.

 

İhtiva ettiği quercetin antibiyotiği sayesinde prostat içi iltihaplanmalarda(prostatit) başarıyla kullanılır.Yine saracon A1, İdrar yolları ve prostat içi enfeksiyonlarda etkin tabi bir antibiyotiktir. Bu tür tabi antibiyotikler diğer antibiyotikler gibi bağışıklık sistemimizi zayıflatmadan şifa verirler. Saracon V1 maddesi idrar yollarını genişleterek idrara çıkmayı rahatlatır. İndol ve türevleri hormon dengeleyici özellikte olup prostatın yavaş yavaş küçülmesini sağlar. Brokolideki diindolyl-methan östrojen hormonunu dengeleyerek bayanların menapoz döneminin rahat geçmesini sağlar. Brokoli kürü östrojen hormon metabolizmasını takviye eder, böylece hem osteoporoz'a karşı korumakta hem kolesterolü düşürmekte ve hem de dokulara yeteri kadar suyun depolanmasını sağlamaktadır.

 

Östrojen hormonunun kemik yapısının olgunlaşmasındaki rolü çok önemlidir. İşte bunun için menapozdaki kadınlara kalsiyumca zengin bitkiler ve hatta extra kalsiyum verilir. Dışardan alınan kalsiyumların tersine böbrek taşı oluşturmaz aksine küçülmelerine sebep olur. Çok miktarda kalsiyum içerdiği için kemik erimesine birebirdir. Mineral ve demir eksikliğini gideren brokoli, vitamin deposudur. Lilli yapısından ötürü kandaki toplam kolesterolü ve kötü kolesterolü LDL(Low Density Lipoprotein) azaltır.

 

Brokoli, klinik deneylerle kanıtlanmış özellikle prostat ve meme kanserine karşı etkin 5 farklı koruyucu madde içermektedir. Bunlardan en güçlü olanı sulforafen dir. Prostat rahatsızlıklarının kansere dönüşmesinde brokoli güçlü bir önleyicidir. Bu görevini içerdiği myrosinaz enzimi yardımıyla sağlamaktadır. Brokoli indol bakımından oldukça zengindir. İndoller bitkisel hormonlardır. Brokolide bulunan bazı indollerin özelliği,hormon dengesini sağlamaktır. Meme kanserinin oluşumunda hormon dengesizliğinin rol oynadığı gerçeği klinik deneylerle kanıtlanmıştır. Brokoli bağışıklık sistemimizi güçlendiren 5 tane etkin madde içermektedir. Brokoli bununla da kalmayıp aynı zamanda antioksidan dır. Yani hücre zarlarına(membran) ve hücre DNA sına zarar veren serbest radikalleri nötralize (zararsız halegetirmek) etmektedir. Hücre DNA sını bozabilen serbest radikaller bu özelliklerinden dolayı kanserojendirler. Brokoliye antioksidan olma özelliğini kazandıran quercetin ve kaempherol maddelerini içermesidir. Quercetin, prostatitis tedavisinde kullanılan ve bitkilerden elde edilen bir maddedir. Brokoli lifli bir yapıya sahip olduğundan, bağırsaklardaki ağır metalleri, safra asidi fazlasını sünger gibi emerek oldukça hızlı bir biçimde dışarıya atılmasını sağlar. Brokoli, bu özelliğinden dolayı hem toksin atıcı hemde bağırsak sistemini düzenleyicidir.

 

Brokoli aynı anda iki özellik birden göstermektedir. Birincisi bağışıklık sistemini güçlendirmesi, ikincisi ise antibiyotik (anti-inflammatory effects of antibiotics) özelliğe sahip olmasıdır. Güçlü bir bağışıklık sistemi, enfeksiyonlara karşı daha güçlü demektir. Halbuki antibiyotikler bağışıklık sistemimizi zayıflatırlar. Bu nedenle antibiyotik kullananlar beraberinde çoğu kez vitamin alarak veya sağlıklı ve dengeli beslenerek bağışıklık sistemilerini güçlendirmeye çalışırlar. Ancak, alınan antibiyotiklerin çoğu bağırsak florasını etkilediklerinden, vitaminlerin, kofaktörlerin, minerallerin ve besinlerden gelen bazı etkin maddelerin emilmesine engel olabilmektedirler. Brokoli giriş kısmında bahsedildiği gibi bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve içerdiği pseudoantibiyotik özellikli etkin maddelerle prostatitis' e karşı etkin rol oynamaktadır.

 

Antibiyotik özelliğe sahip olan brokoli, bu yönüyleprostatitis'e (prostat enfeksiyonu) karşı çok etkindir. Brokoli, meme, prostat, bağırsak ve idrar kesesi kanserlerine karşı güçlü bir koruyucudur. Amerikada özellikle bu kanser türlerine karşı brokolinin içerdiği bazı maddeler (sulforafen vs) zenginleştirilerek kanser tedavisindede başarı ile kullanılmaktadır. Son bilimsel araştırmalar, turpgiller familyasındakisebzelerin kansere karşı bedeni koruduğu ; özellikle brokolinin akciğer, kalınbağırsak ve prostat kanserlerine yakalanma riskini iyice azalttığını ortaya koymuştur.

 

Sebze olarak Brokoli; A, C, E ve bete-karoten vitaminleri bakımından oldukça zengindir. Kalp hastalığınayakalanma, kalp krizi geçirme ve katarakt illetine tutulma gibi rizikoları da en aza indirir. Yüksek oranda demir ve folik asit içeren brokoli kansızlığı önler. Ayrıca doğum yapacak kadınların,spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) hastalığına yakalanmış bebek doğurması rizikosunu en aza indirir.

 

Brokolinin şeker hastalarına belirgin bir katkısı vardır. Kandaki şeker (glükoz) doğrudan insülün hormonuna bağlıdır. Vücutta insulin yeterince üretilmiyorsa kan şekeri de yükseliyor demektir. Brokoli yüksek oranda lif ihtiva eder, bu kan şekerinin ayarlanmasını kolaylaştırır. Bu da daha az insulin hormonuna ihtiyaç var demektir. Lifleri çözünebilir yapıdadırlar, bu, midenin daha geç boşalması demektir. Bu yüzden glükozun barsakta emilmesi gecikir.

 

Çimlenmiş Brokoli Tohumları: Çimlendirilmiş Brokoli tohumları sebze olarak kullanılan Brokoliye göre ; ortalama 50 kat daha fazla sulforafen içerirler ve Sulforafen Phase II enzimlerini aktive ederek kansere, mutasyona ve serbest radikallere karşı harekete geçirirler.

Brokoli Tedavisi Esnasında ve Sonrasında Beklenen Sonuçlar:

Sertleşme problemlerinin düzelmesi (Erectile dysfunctions)

İdrar yapma zorluklarında düzelme

Meni miktarının artması

Kısırlığın giderilmesi

Yaşam kalitesinin normallestirilmesi

Urogenital sistemden (Böbrek, prostat, mesane vs.) patojen mikropların temizlenmesi

PSA 'nın düşürülmesine katkı (Prostate Specific Antigen)

Genito-Urinary sistemdeki spazm ve kramplar için fayda sağlar.

Brokoli, kür esnasında eş zamanlı olarak aşağıdaki faydaları da sağlar:

Kolesterol seviyesinin düşürülmesi

Bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi

Kan basıncının ayarlanması

Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi

 

Yan Etkileri:

Bilinen her hangi bir yan etkisi yoktur. Brokoli vücudun iyot emilimini azalttığından devamlı, haftanın 3-4 günü brokoli yiyen kişiler diyetlerini iyotlu tuz ile takviye etmelidirler.

 

Tıbbi Bakış Tarzı:

 

Antitoksikliği: X ışınlarının anti-toksik etkenlerinden vücudu korur.

İmmün sistem: Kanser önleyici etkileri kanıtlanmıştır.

İdrar torbası kanserini önlemede yardımcıdır.

İçeriğindeki indole-3-Carbinol dolayısı ile özellikle göğüs kanserini önlemede etkindir.

İçeriğindeki lutein dolayısı ile bağırsak kanserini önlemede etkindir.

Yine içeriğindeki indole-3-Carbinol dolayısı ile yumurtalık kanseriniönlemede yararlıdır. Aynı madde prostat kanserindede riski % 50 azaltmaktadır.

Brokoli akciğer kanserini önlemede de faydalı bulunmuştur.

Mide kanserinde de koruyucu olarak yardımcı olur.

 

Etkileşimleri:

 

Etkinleştirdikleri:

Etkileşmeleri: Acetylcholine'in hidrolizinden sorumlu acetylcholinesterase enziminin üretimini bir dereceye kadar engeller.

Toksikliği: Sindirim sisteminde: Aşırı yenilirse mide gazları yapabilir.

Mineraller: Aşırı yenirse içeriğindeki izotiyosiyanatlar vücudun iyot faydalılığını bloke edebilirler.

 

İçeriği:

 

Vitaminler: Folik Acit, Vit-A, Vit-B1(0,2), Vit-B2, Vit-C(110), Vit-K

Vit-E: Alpha-Tocopherol(1,6)--Gamma-Tocopherol(0,5)--Alpha-Tocotrienol(0,1)

Mineraller: Potasyum(336)--Kalsiyum(103)--Bakır--Fosfor(78)--Mangan(24)--Mağnezyum(24)

Kimyasallar: Alkaloids: Glucobrassicins

Amino Acidler(3.300): Lysine(147)--Phenylalanine(119)--Isoleucine(126)--Leucine(163)--Valine(170)-- Methionine(50)--Tryptophan(37)--Arginine(192)--Glutathione--Cysteine--Threonine(122)--Histidine(63)

Auxins:

Indoller: Ascorbigen--Indole-3-Carbinol

Bioflavonoidler: Quercetin

Karbonhidratlar: Selüloz

Karotenoidler: Lutein--Alfa-Karoten

Enzimler: Myrosinase

Organik asitler: Süksinik asit

Kükürtlü bileşikler:

Glucosinolatlar: Isothiocyanates--Phenethyl Isothiocyanate

Sulforaphane(0,1)--Dithiolthiones

Diğer: Lif oranı yüksektir.

 

Kullanım:

 

Toplanması: Yenilen kısımlarını oluşturan yeşil sürgünlerinin değerini koruması açısından yaz aylarında yetiştirilmez.Brokoli başları, çiçek tomurcukları açmadan önce kesilip hasat edilir. Tomurcuklar patlayıp sarı çiçekler açarsa brokoli başları aşırı olgunlaşarak değerini yitirir. Brokoli başları, boyu 23-25 cm arasında gelincekesilir. Hasat 3-3 günde bir, 4-6 kere yapılabilir.

 

Saklanması: Brokoliyi alırken taze ve sararmamış olduğuna dikkat ediniz. Eğer Brokoloyi fazla miktarda aldıysanız, 250 gramlık porsiyonlar halinde yıkamadan mutlaka buzdolabınızın buzluk kısmında saklayınız. Günlük ihtiyacınızı hergün buzluktan alıp, yıkayıp hazırlayınız.

 

Yararlanılan Kısımları: Baş kısımları

Kullanma Şekli: Sadece içten kullanılır

Hazırlanma Biçimi: Bitkinin hem odunsu saplarını hem de çiçekli bölümlerini kullanabilirsiniz. En az 250 gr, en fazla 500 gr brokoli 1 litre suyla ağzı kapalı bir kapta 5 dakika kaynatılır. Süzülüp bir başka kaba alınan brokoli suyunun yarısı sabahları aç karnına diğer yarısı da aksamları yine aç karnına içilmelidir (ılık veya soğuk). Hazırlanan 1 lt su aynı gün tüketlimeli ve ertesi gün için yenisi hazırlanmalıdır. Brokoli suyu içildikten sonraki 20 dakika boyunca su hariç hiç bir sey yenilip içilmemelidir. Aynı zamanda öğle yemeklerinde de haşlanmış brokoli yenmesinin bir çok avantajları vardır. Bu uygulama 1 hafta boyunca her gün yapılmalıdır. Her 7 günden (1 Hafta) sonra 3 günlük bir ara verilmelidir. Bu işleme 21 gün (3 hafta) devam edilmelidir (3 'er günlük aralar hariç)

 

Taze veya kaynatılmamış brokoli, harekete geçirilmemesi gereken (aktif hale gelmemesi gereken) bazı enzimler içerir. Bu enzimleri etkisiz hale getirmenin en basit yolu, brokoliyi 5 dakika su içinde kaynatmaktır. 5 dakikalık bir kaynatma sonucunda bu enzimler etkisiz hale geleceklerdir. Eğer bu enzimler etkisiz hale getirilmezlerse brokoli, iyi huylu prostat büyümesi, prostat ve genel olarak idrar yolları enfeksiyonlarını başarılı bir sekilde tedavi edemeyecektir.