Ekinezya Latince Adı: Echinacea purpurea Familya: Asteraceae Diğer İsimleri: Ekinazya Genel özellikleri:

Büyük Resim

Ekinezya (Echinacea purpurea(L.) Moench), Asteraceae familyasından soğuk algınlığı, grip, enfeksiyon, zayıf bağışıklık sistemi ve kanserden korunma gibi durumlarda dünyanın en önemli şifalı bitkilerinden olup; kuru toprak ve ovalar ile seyrek ormanlık arazilerde doğal olarak yetişen çok yıllık bir bitkidir.
Kızılderililer bitkinin kökünü ve yapraklarını her tür yaranın tedavisinde, enfeksiyon ve iltihaplanmalarda, zehirli böcek ve yılan sokmasına, boğaz ve diş ağrısına, kabakulak, çiçek hastalığı ve kızamığa karşı başarıyla kullanıyorlardı. Bitki Amerika'ya yerleşen ilk göçmenler tarafından da enfeksiyonlara karşı sık olarak kullanılmıştır. Bu özel tedavi biçimleri bilimsel araştırmalara konu oldu ve 1950'den beri yapılan araştırmalara göre, bitkide bakteri, mikrop ve virüslere karşı oldukça etkili olan maddeler bulundu. Bu maddeler başlıca; echinacoside, poli-sakkaritler (polysaccharides), poli-asetilenler (polyacetylenes), gliko-proteinler (glycoproteins), kafeik asit türevleri (Cichoric Acid), tri-glikosid (triglycoside), betain, seskiterenler (sesguiterpenes), karyofilen (caryophylene) dir. Bitki bu maddelere ek olarak bakır ve demir mineralleri ile tanenler, protein, yağ asitleri ve A, C ve E vitamini içermektedir.

Etki ve Kullanım:
İnsanlar ve hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar;

Ekinezya'nın akyuvarların (Beyaz kan hücreleri - Lökosit) sayısını yükselttiği, ve enfeksiyon bölgesine hareketlerini (göçünü) hızlandırdığı ve böylece bakteri, virüs ve diğer yabancı mikro-organizmaların yok edilmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.

Gargara gibi kullanıldığında ağız yaralarını iyileştiriyor

Bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı direnci artırıyor,

Üst solunum yolları enfeksiyonlarını tedavi ediyor,

Romatizma ve artrit vakalarında uygulanan tedaviye destek veriyor,

Hastalığa neden olan mikro organizmaların insan vücudunda çoğalmasını zorlaştırıyor,

Alerjik reaksiyonları önlüyor,

Böcek ısırıkları, irinli yara, sedef, akne (sivilce) ve egzema gibi cilt rahatsızlıklarında fayda sağlamaktadır,

Bitkinin anti-inflamatuar etkisi ise; artrit (mafsal iltihabı) ve lenfatik şişkinlik (Lenfödem) durumlarında faydalı olabilir,

İnterferon üretimine de yardımcı olmaktadır. İnterferonlar günümüzde özellikle kanser tedavisinde dikkatleri yeniden üzerine çeken, glilko-protein yapısında bir madde olup; virüsle karşılaşan her türlü canlı tarafından hazırlanabilirler,

Uygulanan kanser tedavilerinde hastanın bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve yaşam standardının yükseltilmesi için Ekinezya preparatları kullanılabilmektedir. Bu preparatları kemoterapi ile eşzamanlı kullanmış olan kanser hastalarının tedavi süreleri kısalabilmekte ve hasta tedavi süresince, Ekinezya kullanmayan hastalara göre kendini daha güçlü hissedebilmektedir.

Üzerinde bir çok araştırma yapılmış özellikle immün sistemini desteklemeyle ün salmış bir bitkidir. Beyaz kan hücrelerinin üretimini teşvik ederek immün sistemi destekler. Güçlü antibakteriyel ve anti viral özelliklere sahiptir. Soğuk algınlığı, grip, herpes, Sinüzit, samannezlesi, solunum hastalıkları; anti iltihabi özellikler: egzama, çıbanlar, kesikler, yanıklar ,sedef, sivilce,yaralar, ülser, kurdeşen v.bSoğuk algınlığı ve hafif enfeksiyonlarda çok başarılıdır. İsveç'de yapılan bir çalışma ekinazyanın nezlenin 12 klinik septomunu azalttığını göstermiştir. Nezlenin ilk işaretleri görüldüğünde alınmalıdır.Sık sık tekrarlayan yerleşik müzmin bronşit, Sinüzit de koruyucu olarak da kullanılabilir.Ayrıca grip ve kulak enfeksiyonlarında da faydalı olduğu tesbit edilmiştir. Bir çok çalışma ekinezyanın sağlıklı doku ile istenmeyen patojenik organizmalar arasındaki doğal bariyeri tahrip eden hyaluronidase adlı enzimin oluşumunu önlediğini göstermiştir. Bu yüzden vücudun savunma hattını virüslere karşı korur. Ekinezya ekstresinin farelerde bazı tümör tiplerinin büyümesini engellediği gösterilmiştir. Muhtemelen vücudun kendi savunmasını arttıran anahtar lenfositlerin üretimini destekleyerek tümörlerin büyümesini baskılamaktadır. Yine kemoterapi alan hastalarda immün sistemi desteklemektedir. Herpes ve grip virüslerinde etkili olup yine inatçı bir mantar enfeksiyonu olan candida'ya karşıdabaşarılı olmuş olup tekrarını da engellemektedir. Cilt yara ve yağlarının, cilt ülserlerinin iyileşmesinde faydalıdır.

 

Yan Etkileri:

 

Bilinen bir yan etkisi yoktur. Aşırı dozajlar mide bulantısına yol açabilir. 6 haftadan fazla sürekullanmak tavsiye edilmemektedir. İki hafta ara vermek yeterli bir önlem olabilir. 2 yaşından küçük bebeklerde, tüberkülozlu hastalarda ve romatizmal arterit ve lupus gibi otoimmün hastalarında immün fonksiyonlarını uyardığı için kullanılmaması yerinde bir tedbir olacaktır.

 

Tıbbi Bakış Tarzı:

 

Ağız sağlığı: Diş gum'larına sürüldüğünde veya gargara yapıldığında içerdiği echinacoside maddesi dolayası ilegenellik gingivit'lere sebep olan zararlı streptococcus bakterisini baskılıyarak gingivitlerin iyileşmesine yardımcı olur. Dört mililitrelik bir ekinezya sıvı ekstraktı ile gargara yapıldığında ağız ülserlerini iyileştirir. Ekinezya tentürü ile yapılan gargara dişlerin periodental rahatsızlığının iyileştirilmesine yardım eder.

Anti-toksikliği: Ekinezya iltihaplanmaya sebep olan cyclooxygenase enzimini ve yine bunun gibi potansiyelolarak toksik olan hyaluronidase enzimiyle lipoxygenase enzimini engeller.

Deri: Ekinezya fagositleri uyararak zararlı bakterilerin deride sebep olduğu enfeksiyonların iyileştirilmesini hızlandırır. Tinea hastalığına sebep olan epidermophyton mantarının büyümesini tamamen engelleyerekTinea hastalığının iyileşmesine ve önlenmesine yardımcı olur.

İmmün sistem: Ekinezya vücuttaki bazı tamamlayıcı kan protein faktörleri azaltır sonra aynı faktörleri büyük miktarda arttırır. Böylece bakterilerin bozunmasına yardım eder.

Sirkülasyondaki granülositlerin sayısını arttırır. Neutrofillerin diğer beyaz kan hücrelerine oranınıstabilize eder ve sirkülasyondaki Neutrofil sayısını arttırır.

Lenfatik sistemdeki kök hücrelerini uyarır.

Ekinazyanın içeriğindeki echinacin maddesi dolayısı ilelenfositlerin lenfokin üretmesini sağlar. İçerdiği polisakkaritler dolayısı ile makrofajları aktive ederek onların kanser hücrelerine fagositik etki yapmalarını sağlar.

Monositlerin üretiminiteşvik eder.

Ekinezya hem sağlıklı hem de AIDS'li veya kronik yorgunluk sendromlu hastalarda NK lenfositleriniaktive eder. Yine aynı şekilde fagositleri antijenleri bozması için uyarır.

Dalağın fonksiyonlarının gelişmesine yardım eder.

T-lenfositlerini aktive ederve vücutta üretimlerini arttırır.

Normalin altına düştüklerinde ,serum beyaz kan hücreleri miktarını arttırır.

Bakteriyel ve viral rahatsızlıklardan sonra geri normal duruma gelmeyi hızlandırdığı gibi onlara karşıda engelleme yapmaya yardım eder.

İçerdiği echinadoside yüzündenListeria monocytogenes, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococci aureus, Streptococcus species , Eschericia species gibi bazı zararlı bakterileri engeller.

Bazı tip mantarlara karşı engelleyicidir. Candida albicans ın tekrarlamasını engeller. Yine Epidermophyton floccosum mantarını engeller.

Trichomonas vaginalis in yeniten üretimini ve büyümesini bakı altına alır.

Ekinezya bir çok virüsü baskı altında tutar:

İmmün sistemi uyarmasından dolayı AIDStedavisine katkı sağlar. Bu hastalarda NK lenfositlerini vefagositleri uyarır. Ayrıca vücudun TNF denen HIV virüsünün kopyalanma faktörü seviyesini arttırır.

Soğuk algınlıklarındavirüsleri engeller, eski sağlıklı hale dönüşü hızlandırır ve soğuk algınlığı semptomlarını azaltır.

Ekinezya Herpes Simplex Virus'üne karşı anti-viral yapar.

Gribi önlemeye yardımcı olduğu gibi interferon alfa ve interferon beta üretimini uyararak anti-viral etki de yapar. Ayrıca grip semptomlarını önemli ölçüde hafifletir. Klinik tecrübeler echinacea purpureakökünün alkol ekstresinin 900 mgr/gün veya 180 damla/gün kullanımın etkin olduğunu göstermiştir. Yine NK lenfositlerinin üretimini teşvik etme, TNF faktörünü uyarması ve makrofajları aktive etmesidolayısı ile kanserin tedavisinde yardımcı olmakta ve lösemide de ömrü uzatmaya yardımcı olmaktadır. Ekinezya ( Hyaluronidase, Cyclooxygenase ve 5-Lipoxygenase enzyme'lerini) engelleyerek iltihaplanmayı engeller

Kalp-damar sistemi: Vücudun kırmızı kan hücreleri sayısını arttırır ve stabilize eder.

Metabolizma: Kronik yorgunluk sendromunda gerek fagositleri ve gerekse de NK lenfositlerini uyararak immün sisteme destek verir. Bunu hastalıklı iken de yapar.

Seksüel sistem: Leukorrhea'ya sebep olan Trichomonas vaginalis'in yeniden üremesini ve büyümesini baskı altında tutar.

Solunum sistemi: Boğaz ağrılarının(farenjit) iyileşmesini hızlandırır.

Akciğerdeki pleurisy'yi iyileştirir.

Nefes borusunun bir çok enfeksiyonunu iyileştirir.

Sinüzit zararlı bakteri ve virüslerin etkisi ile olduğu zaman ekinezya iyi gelir.

 

Etkileşimleri:

 

Destekledikleri: Karbonhidratlar: Hyaluronidase enzimini engellemesi yüzünden onun bozunmasıyla oluşan hyaluronic Asidi korur.

İmmün sistem kimyasalları(Cytokines): Ekinezya; IgG - İnterferon alfa - interferon beta - makrofajlar vasıtasıyla interleukin-1 ve İnterleukin-6 üretimlerini uyarır. Serum properdin seviyelerini, Tümör nekrosis faktörünü arttırır.

 

İçeriği:

 

Vitaminler: A - B2 - C - E Vitamini

Mineraller: Bakır - demir - selenyum - çinko - potasyum - krom - mangan - sülfür

Kimyasallar:

Alkoloidler: Betaine - Isotussilagine - Tussilagine

Karbonhidratlar: Rhamnose - Fructose - Glucose - Galactose - Sucrose - Xylose - Arabinose- Glucuronic Acid

(Polisakkaritler): Echinacin**- Echinacin B- Inulin(5.9%)

Polifenoller: Apigenin - Luteolin - Quercetagetin - Isorhamnetin - Rutoside - Kaempferol - Quercetin(430)

Fenolik asitler: (Kafeik asit türevleri): Caffeic Acid - Cichoric asit - Chlorogenic Acid - Caftaric Acid - Cynarin - Isochlorogenic Acid - 6-O-Caffeoylechinacoside - Echinacoside* - Verbascoside - Des-Rhamnosylverbascoside

Uçucu yağlar: Borneol - Bornylacetate - Caryophylene # - Pentadeca-8-ene-2-one - Germacrene D

İzobutilaminler: Echinacein

Lipitler: Paimitik asit; (Poliasetilenler): Echinalone

Proteinler: Glükoproteinler

Terpenler: Humulene - Echinadiole

Diğerleri: Alkilaminler- İzobutilamitler - Tannik asitler - Pentadekadien - Inuloid- Echinacen - Echinacen B - Echinoline - Echinolone

*Sadece echinacea angustifolia da mevcuttur.

**En fazla echinacea purpurea da bulunur.

#Sadece echinacea pallida da mevcuttur

 

Kullanımı:

 

Kurutma işlemi havadar ve gölge bir yere ince şekilde sererek yapılmalıdır.

Toplanması: Sık sık çevrilerek kurutma işlemi çabukca yapılmalıdır.

Saklanması: Nemsiz, kuru yerlerde saklanmalıdır.

Yararlanılan Kısımları: Kök, rizomve yapraklar

Kullanma Şekli: Kapsül, tablet, tentür ve çayları

 

Tavsiye edilen dozajlar:

Koruyucu amaçlı: Ekinezyanın sıvı ekstrelerinden günde 3 defa her seferinde 1-4 ml olmak üzere günde toplam olarak 3-12 ml arası alınabilir.

Standartize edilmemiş kapsül veya tabletlerinden alındığında ise günde 3 kere her seferinde 1000 ila1500 mg olmak üzere günlük toplam 3000-4500 mg alınabilir.

4% Echinacoside olarak standardize edildiğinde günde 450-750 mgr alınabilir.

 

Enfeksiyonlarda: Bazı herbalistler ilk 24-48 saatlik dönemde yüksek doz önerirler. Her iki saatte bir40 damla ekinezya tentürü veya 400-500 mg kurutulmuş bitki tavsiye ederler.

Klasik soğuk algınlığında1: 5)'>(1: 5)lik tentürden her seferinde 9-12 ml olmak üzere günde 3 defa alınır.

Yüksek dozajlarörneğin her iki saattebir 3-5 ml(günde 80 ml ye kadar) daha büyük etki yapar.

Kapsül veya hap olarak soğuk algınlıkları için günlük 900-1800 mg üçe bölünerek alınabilir.

Gripte echinacea purpurea kökünün alkol ekstresinden günlük 900 mg(180 damla) alınabilir.

Periyodik dozlar: 4 gün alıp 3 gün ara verilerek kullanılan periyotlarda maksimum etki sağlanır.

Bu durumda immün sistem aşırı uyarılır ve düşük enfeksiyon riskleri anlaşılamayabilir.

Bazı uzmanlar 6 haftalık uzun bir süre kullanıp en az 1 , tercihan 2 haftalık bir arayı tercih ederler.

Ticari bulunabilirlik: Kurutulmuş echinacea angustifolia kökü halinde

Kurutulmuş echinacea pallida kökü halinde

Kurutulmuş echinacea purpurea kökü halinde

Echinacea angustifolia 1: 2 ve 1: 5ekstrakt/tentürü

Echinacea pallida 1: 2 ve 1: 5 ekstrakt/tentürü

Toz halinde echinacea pallida kökü halinde

4% echinacoside içerikli olarak standartize edilmiş 125 mg lık echinacea angustifolia kapsül250-1000 mg lık echinacea angustifolia kapsül

380 mg lık echinacea purpurea ham bitki kapsül halinde

450-500 mg lık echinacea purpurea kökü

300-575 mg lık angustifolia tabletleri

Boğaz pastilleri halinde